Satrancın Faydaları - 1
"Satranç çok faydalıdır" diyoruz. Peki nedir faydaları?
"Satranç düşünce oyunudur, hesaplamayı güçlendirir" dediğinizi duyar gibiyim. Ama bu kadar sade ve basit değildir satrancın faydaları.
Ben dokuz yaşımdan beri satranç oynuyorum. On sekiz senedir birçok şey yaşadım. Çoğu zaman yanlış karar verdim, hata yaptım ve yenildim. Bazen şans eseri kazandım. Ama hep hatalarımdan ders çıkarmaya çalıştım. İnanın en zoru da buydu. Kim ister ki hatasını tekrar tekrar incelemeyi. Ama hatalarınızdan ders çıkarmanın doğru adımlarla ilerlemek için en önemli basamak olduğunu anladığınız zaman başarı merdivenlerini ikişer üçer tırmanmaya başlarsınız.
KENTYAŞAM
Dokuz senedir ailece satranç eğitimi veriyoruz. Öğrencilerimiz üzerinde de kendi yaşadığım birçok durumun benzerini deneyimleme fırsatım oldu. Gördüm ki hatalar benzerdi ve gelişim süreci de doğru çalışma ile adım adım gerçekleşiyordu.
Şimdi tecrübelerim ve etrafımda şahit olduklarımla örneklendirmek istiyorum bu güzellikleri.
- Satranç sabretmeyi öğretir. Rakibin hata yapmasını beklersiniz. Tabi bu arada siz de hata yapmamalısınız. Tuzak kurarsınız; ancak rakip önlem alır. Beklersiniz. Başka plan kurarsınız ve yine beklersiniz. Sonunda sakin olup sabreden mükafatını alır.
- Satranç bazen saatlerce oturup hesap yapmayı gerektirir, öyle ki zamanın nasıl geçtiğini anlamazsınız bile. Benim on bir yaşında iken İstanbul?da düzenlenen Satranç Olimpiyatları?nda bir maçım yedi saat sürmüştü. Ama o kadar emeğin sonunda galibiyetin keyfi tarif edilemezdi.
- Satranç, öyle güçlü bir konsantrasyon gerektirir ki bazen çok olağanüstü bir durum dahi olsa fark etmemiş olmanıza şaşırır insanlar. Maçlarda dikkati sağlamak çok önemli. Bu özelliği kazandığınızda derslerde ve sınavlarda hiçbir şeyden rahatsız olmazsınız. "Top patlasa duymam" derler ya, işte bu doğru olur.
- Satranç ile zamanınızı doğru kullanmayı öğrenirsiniz. Kısa sürede doğru planlama ile çalışma programları yaparken bu özellikten faydalanırsınız.
- Hata yapsanız dahi vazgeçmemeyi ve yılmamayı öğrenirsiniz. Bazen maçlarda her iki rakip de karşılıklı olarak öyle çok hata yapar ki, kimin oyunu kazanacağını kestiremezsiniz. Unutmayın ki son hatayı yapan oyunu kaybeder. O yüzden bir kere hata yapmakla her şey bitmemiştir, bunu zamanla öğrenirsiniz.
- Tam "işte kazandım, oyun bitti" diye rehavete ulaştığınız anda hatayı yaparsınız. Bu hatayı o kadar çok yaparsınız ki ne kadar üstün olursanız olun oyun bitmeden hiçbir şeyin bitmediğini öğrenirsiniz. Satranç ustası dünya şampiyonu Lasker?in bir sözü de bunu anlatır: "En zoru, kazanılmış oyunu kazanmaktır."
- Rakibinizi küçümsemenin veya tam tersi büyütmenin ne kadar büyük bir yanlış olduğunu defalarca tecrübe edersiniz. Rakibiniz kim olursa olsun onun da hata yaptığını görürsünüz. Sadece biraz kendine güvenmek gerek. Ama gereğinden fazla güvenip de rakibi küçümserseniz de o zaman siz hata yaparsınız.
- En güzel özelliklerinden biri de satranç ile mükemmel arkadaşlıklar kazanırsınız. Hep oyun kazanacak değilsiniz ya. Çoğu Zaman hem rakipsinizdir hem de en yakın arkadaş. Ve bu dengeyi kurabilmeyi ancak bir satranççı başarabilir.
- Bence en önemli özelliği küçük yaşta olgunlaşmayı sağlar. Bu kadar şeyi öğrendikten sonra elbette bir çocuğun yaşından daha olgun davranması kaçınılmaz olacaktır.
Ve daha nicelerini sonraki yazılarımda sizlerle paylaşacağım.
Bu kadar güzellikten sonra satranç öğrenmeyen çocuk kalmasın.